Sağlık Çalışanlarının Kan ve Vücut Sıvılarına Maruziyeti: Tek Merkezde 10 Yıllık Retrospektif Bir Analiz
İlkay Akbulut1, Ferhat Demirci21Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tepecik Eğitim Ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Hastalıkları Ve Klinik Mikrobiyoloji Kliniği, Izmir, Türkiye2Sağlık Bilimleri Üniversitesi, İzmir Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Hastanesi, Tıbbi Biyokimya Kliniği, İzmir, Türkiye
GİRİŞ ve AMAÇ: Sağlık çalışanları, meslekleri gereği sıkça kan ve vücut sıvılarına maruz kalmakta ve bu nedenle çeşitli enfeksiyon riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. Enfeksiyon riskinin başlıca nedenleri arasında hepatit B, hepatit C ve HIV gibi kan yoluyla bulaşan patojenler bulunmaktadır. Bu çalışma, sağlık çalışanlarının kan ve vücut sıvılarına maruziyet durumlarını değerlendirerek, yaralanmaların önlenmesi için stratejiler geliştirmeyi amaçlamaktadır.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu çalışma, SBÜ Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2014 -2023 yılları arasında gerçekleştirilen retrospektif kesitsel bir çalışmadır. Veriler hastanenin iş sağlığı güvenliği biriminden retrospektif olarak toplandı. Çalışmanın değişkenleri arasında yaş, cinsiyet, meslek grubu, çalışma yılı, yaralanmanın gerçekleştiği saat ve riskli temasın türü yer aldı. Verilerin analizinde SPSS yazılımı kullanıldı; sürekli veriler medyan ile ifade edildi, kategorik veriler ise yüzde olarak sunuldu.
BULGULAR: Çalışmada 1100 sağlık çalışanı incelendi. Yaralanmaların %32,8'i hemşireler, %26,4'ü doktorlar arasında meydana geldi. Meslekte 0-1 yıl deneyime sahip çalışanlar en yüksek risk grubunu oluşturdu (%54,9). Yaralanmaların %65,2'si gündüz mesai saatlerinde gerçekleşmiştir. Yaralanmaların %62,2'si kaynağı bilinen hastalarla gerçekleşmiştir. Kaynağı bilinen temaslılarda, HBsAg pozitiflik oranı %11,5, Anti-HCV pozitiflik oranı %1,5 ve anti-HIV pozitiflik oranı %1,4 olarak tespit edilmiştir. Yıllık verilerde dikkat çekici bir artış 2018 ve 2019 yıllarında gözlenmiş, 2020 yılındaki düşüşü takiben artış trendi devam etmiştir.
TARTIŞMA ve SONUÇ: Sağlık çalışanlarının yaralanma riskini azaltmak için güvenli iğne teknolojileri, sürekli enfeksiyon kontrol eğitimleri ve çalışma saatlerinin düzenlenmesi gibi önlemler önerilmektedir. Bu tür önlemler, sağlık hizmetlerinin kalitesini artırarak, çalışanların güvenliğini sağlayabilir ve mesleki yaralanmaların önüne geçebilir.
Exposure of Healthcare Workers to Blood and Bodily Fluids: A 10-Year Retrospective Analysis at a Single Center
İlkay Akbulut1, Ferhat Demirci21Department Of Infectious Diseases And Clinical Microbiology, Health Sciences University Tepecik Research And Training Hospital, Izmir, Türkiye2Health Sciences University, Izmir Chest Diseases and Surgery Hospital, Department of Medical Biochemistry Clinic, Izmir, Türkiye
INTRODUCTION: Due to the nature of their profession, healthcare workers are frequently exposed to blood and bodily fluids, placing them at risk for various infections. Among the main causes of infection risks are blood-borne pathogens such as hepatitis B, hepatitis C, and HIV. This study aims to evaluate the exposure of healthcare workers to blood and bodily fluids and develop strategies to prevent injuries.
METHODS: This study is a retrospective cross-sectional analysis conducted at Tepecik Training and Research Hospital between 2014 and 2023. Data were retrospectively collected from the hospital's occupational health and safety unit. Variables analyzed include age, gender, occupation, years of experience, time of injury, and type of exposure. SPSS software was used for data analysis, with continuous variables expressed as medians and categorical data presented as percentages.
RESULTS: The study examined 1,100 healthcare workers. 32.8% of injuries occurred among nurses, while 26.4% involved doctors. Employees with 0-1 years of experience constituted the highest risk group (54.9%). 65.2% of the injuries occurred during daytime shifts. Among those exposed to known sources, the HBsAg positivity rate was 11.5%, Anti-HCV positivity rate was 1.5%, and Anti-HIV positivity rate was 1.4%. A notable increase was observed in annual data during 2018 and 2019, with a declining trend following 2020, after which the increase resumed.
DISCUSSION AND CONCLUSION: Preventive measures such as the use of safe needle technologies, continuous infection control training, and the regulation of working hours are recommended to reduce the risk of injuries among healthcare workers. These measures can improve the quality of healthcare services, ensuring the safety of workers and preventing occupational injuries.
Makale Dili: İngilizce